Prezime
Mihić spada u prezimena koja se nazivaju patronimi
ili patronimici. U pitanju su prezimena koja se izvode iz ličnog imena oca
ili nekog starijeg pretka. Upotreba stalnih prezimena, posebno na prostorima
koji su dugo pripadali Otomanskoj imperiji, postaje praksa tek početkom XVIII
veka. Do tog vremena kao lična prezimena u tim krajevima često su
upotrebljavani patronimi. Pojam stalnog prezimena
nije postojao pa su ona veoma često bila „jednokratna“ i menjana u svakoj
generaciji. Tako se kod mnogih porodica sećanje na pripadnost određenom rodu
vremenom potpuno gubilo. Ali tamo gde su se rano počele voditi matične knjige
i gde je vođena dobra administracija, prvenstveno na prostorima Austrougarske
i Mletačke republike, na tim prostorima su prezimena fiksirana veoma davno.
Takođe, tamo gde je bio jako izražen plemenski sistem, stara rodovska imena
su se dugo održavala ne menjajući se često. Istraživanja pokazuju da su se
prezimena najviše menjala na prostoru današnje uže Srbije i ona su na tom
prostoru dosta kasno uvedena. Nastanak današnjih prezimena u Srbiji vezuje se
za kneza Aleksandra Karađorđevića, koji je tek 1851. godine jednim aktom
naredio uspostavljanje trajnih prezimena po najstarijim i najznačajnim
precima. Kao i mnoga prezimena iz naših krajeva,
prezime Mihić je nastalo kao patronim i izvedeno je
iz vlastitog imena Miho. Ovo ime je bilo jedno od
muških imena koja su se najčešće javljala na prostorima Dubrovnika i
Hercegovine još u XIV veku. Nalazi se često i u Dečanskim hrisovuljama iz
istog perioda. Relativna popularnost imena Miho
potrajala je u Hercegovini sve do početaka XX veka. U današnje vreme ovo ime
je veoma retko. Na primer, u telefonskom imeniku Republike Srpske trenutno
postoje svega četiri osobe sa ovim imenom. No interesantno je da svi oni žive
upravo u Hercegovini (Bileća i Trebinje). Upravo je
ta popularnost imena Miho pretežno u Hercegovini
dovela do toga da se i prezime Mihić tamo najčešće javljalo, pa se danas
Hercegovina smatra maticom svih Mihića. Čak i oni Mihići koji već
generacijama žive na prostorima Dalmacije, Like,
Krajine ili Slavonije, pamte da su njihovi preci došli iz Hercegovine. Prezime Mihić nije osobito često i na
prostorima nekadašnje Jugoslavije nosi ga svega nekoliko hiljada osoba.
Prezimenjaci koji dele ovo prezime potiču od raznih rodova, a danas ih ima
kako među Srbima, tako i među Hrvatima. Jasno je da svi hercegovački Mihići
ne pripadaju jednom rodoslovu. Da bi se potvrdile rodbinske veze, neophodno
je pratiti porodična predanja, kao i dostupne istorijske dokumente. Tome mogu
dobro poslužiti crkvene knjige i dostupna literatura, kao i porodična
tradicija. Katolička crkva je dosta radila na digitalizaciji crkvenih knjiga,
pa su danas one delom dostupne i kao javni dokumenti na internetu. U današnje
vreme sve dostupnija je i Y-DNK analiza, koja omogućava da se nepobitno
utvrde rodovske veze po muškoj liniji. Kod pravoslavaca, Krsna Slava je
takođe jedan od pokazatelja koji može ukazati na pripadnost porodica
zajedničkim rodbinskim linijama. Tako, u Hercegovini postoje barem tri grupe
Mihića pravoslavaca za koje se zna da nisu u rodbinskim odnosima. Ove
porodice slave različite Krsne Slave: Jovanjdan,
Aranđelovdan i Nikoljdan. O njihovom različitom poreklu govore i drugačija
porodična predanja. Postoje tvrdnje da su Mihići i Mijići dve
varijante istog prezimena. U starim dokumentima se ova dva prezimena ponekad
naizmenično javljaju za iste osobe, a nekad se oba mogu naći i kao Miići. Ipak, prezime Mijić može biti izvedeno i iz ličnog
imena Mijo, tako da povezanost ovih prezimena nije obavezna. Po Hercegovini su se Mihići premeštali shodno
društveno-ekonomskim i političkim prilikama i neprilikama, a neki menjali i
veru. Selili su se izgleda iz postojbine od XV veka do danas, ali još uvek ih
je ostalo i u matici Hercegovini. Neki od Mihića dostizali su i visoke
položaje u društvu. Tako je Gavrilo II Mihić Mihailović, u istoriji poznat
kao Gavrilo II Sarajevac, stolovao od 1741. do
1752. u Sarajevu kao mitropolit dabrobosanski, a
1752. pre svoje smrti na kratko bio i 31. patrijarh Srpske pravoslavne crkve.
Treba reći da je i u ovom slučaju u pitanju patronim.
Njegovog oca koji se zvao Mihailo zvali su još i Miha ili Mika, pa odatle bivšem
patrijarhu Gavrilu čak tri prezimena – Mihailović (negde i Mihajlović), Mihić
i Mikić. Podaci koji su ovde predstavljeni bave se
tradicijom, predanjem i rodoslovom Mihića koji slave Jovanjdan.
Oni pripadaju velikom bratstvu Mirilovića, a
starinom vode poreklo sa prostora Crne Gore, a dalje, sa prostora Stare
Srbije i Makedonije. Nekada su se kao i drugi, bavili pre svega stočarstvom i
trgovinom, ali bili su poznati i kao zidari, klesari i kamenoresci. |
|