Predanje Mihića kaže da su preci Mihića, Kapori, pre nego što su se kao Rajkovići doselili iz Crne Gore u Hercegovinu, zvali Orlovići. Oni su se navodno nakon dolaska iz Makedonije i kraćeg zadržavanja na imanju manastira Visoki Dečani, pod najezdom Turaka između 1371. i 1389. godine kao stočari nomadi naselili na prostor Vasojevića. Vasojevići su najveće srpsko pleme, koje je nastanjeno u istočnom delu Crne Gore, u Lijevoj Rijeci i s obe strane Lima sve do reke Lješnice, a nekada se taj predeo zvao Stara Srbija. No, čini se da je sporno vreme seobe Kapora u Vasojeviće koje se pamti po predanju, jer se Mirilovići, potomci Kapora, javljaju na prostorima istočne Hercegovine i pre 1371. godine.

Kapori se izgleda nisu dugo zadržali u Vasojevićima. Prema predanju koje je ispričao stari Gligor Đogo iz Rujevog dola u Gornjem Hrasnu 1936. godine, dokumentaciji koja je pronađena u manastiru Dobričevu i Dečanima, zatim Dubrovačkom i Mletačkom arhivu i zapisima putopisaca, predak Mihića zbog krvne osvete nakon kraćeg boravka u Vasojevićima pređe u Riđane kod Nikšica (Crna Gora). Nije poznato kako su se Kapori prezivali u Vasojevićima ali u Riđanima su izgleda uzeli prezime Orlović. Preseljenja porodica i promena prezimena usled straha od krvne osvete bili su u ono vreme izgleda česta pojava jer su zabeleženi u mnogim porodičnim predanjima.

Riđani su inače staro srpsko pleme u Staroj Hercegovini koje se održalo do XVIII veka. Zahvatalo je današnje područje Grahova, Krivošija i istočne predele do reke Zete u Nikšićkom polju. Po teritoriji koju je zahvatalo i broju stanovnika spadalo je u veće pleme. U kotorskim, dubrovačkim i cetinjskim izvorima pominju se od početka XV veka. Na njihovoj teritoriji su se kasnije formirala nova plemena: Krivošije, Grahovo i Nikšićke Rudine, a jedan deo njihovog zemljišta su prisvojila plemena Čevljani i Cuce. Na njih su očuvane uspomene u raznim toponimima (selo Riđani u zapadnom delu Nikšićkog polja; ime krševite zaravni, Riđanske rupe, u istom polju) i narodnom predanju.

Neke od hercegovačkih porodica, koje preko Mirilovića i Rajkovića takođe vuku poreklo od istih Orlovića (npr. Medani), tvrde da su oni u stvari potomci poznatog srpskog junaka iz Kosovskog boja, Pavla Orlovića (Naslikanog na delu „Kosovka devojka“ - Uroš Predića) tj. njegove dvojice braće, a koji su dalje potomci Vuka Orla (Crnogorca) koji je po nekim predanjima potomak srpskog kneza Radoslava Nemanjića. Treba reći da je ova tvrdnja veoma sumnjiva i malo verovatna. Ne samo da je i samo postojanje Pavla Orlovića kao istorijske ličnosti malo verovatno, već je i mitsko poreklo Pavla Orlovića potpuno različito od porekla Orlovića-Kapora. Dok su potomci Pavla Orlovića poreklom iz Podrinja, Kapori su došli iz Makedonije.

Orlovića je u srednjem veku bilo u Bosni, Hercegovini i Crnoj Gori. Prvi zapis prezimena Orlović se javlja 21. februara 1444. godine u testamentu Gojslava Orlovića, katolika iz Drijeve na Neretvi. Njegovi rođaci se naseljavaju u Blatnici i Broćnu gde ih i danas ima, kao i po Bosni i Hrvatskoj. Naseljavanja pravoslavnih Orlovića iz Zete u Liku i Senj koja počinju već 1432. se daju pratiti preko liste uskoka iz 1550. godine, pominjanja Vuka Orlovića iz Žumberka 1629. godine i popisa Like i Krbave iz 1712. godine. Grgur Orlović se pominje na listi plemstva kralja Ladislava od 7. marta 1492. godine izdatoj u Budimpešti i njegov grb se nalazi u Ilirskim grbovnicima. Grgur potiče iz plemićke porodice koja je posedovala grad i tvrđavu Čovku u Bosni. Njegov otac Juraj se pominje kao izaslanik bana Ladislava od Egervara kralju Vladislavu drugom 1491. godine. Grgur je bio zapovednik grada i tvrđave Ripča i 1421. godine je postavljen za kapetana (vojvodu) Senja. Posle pogibije u Mohačkoj bici, njegove posede koji su uključivali grad Sokol, Brezovicu kod Zagreba i Riđicu, nasleđuje njegova ćerka Katarina. Katarina se pominje kao Šokica, Srpkinja katoličke vere u knjizi Ivana Ivanića „Bunjevci i Šokci“. Grgurovo prezime se u dokumentima pamti u 2 varijante, Orlović i Orlovčić. Polovina ilirskih grbovnika ima Orlović, a po Solovjevu, kasniji prepisivač grbovnika je napravio grešku, u grbovniku Korijenić-Neorić je čak zapisao Orlovučić/Orlovvcick.

Kako se nagađa, uglavnom na osnovu izmišljene srpske plemićke porodice Orlović, ime plemena Orlović dolazi od čina nepoznate važnosti u srednjovekovnoj srpskoj vojsci koji su, navodno, nasledno nosili pripadnici ove porodice. Ono se tako, na teritoriji Hercegovine, Crne Gore a u novije vreme i Srbije, nekad upotrebljava kao zajedničko ime plemena koje obuhvata više pod-plemena ili bratstava koji listom tvrde da potiču od kosovskog junaka Pavla Orlovića, stegonoše ("barjaktara") kneza Lazara iz narodnih epskih pjesama. Nije poznato da postoji bilo kakva srodnička veza između današnjeg prezimena Orlović, koje se jednako javlja i kod rimokatolika i muslimana, i bilo kog od bratstava ovog plemena u Crnoj Gori ili Hercegovini. To ne znači da veze nisu moguće ali su dosada svakako neposvedočene. Treba znati da niko od pripadnika ovih plemena ili bratstava po predanju ne nosi prezime Orlović ali se svi smatraju manje-više direktnim potomcima Pavla Orlovića.

Orlovići-Kapori svakao nisu potomci Pavla Orlovića. U prilog tome svedoče i rezultati Y-DNK analize koje su sproveli pripadnici bratstava Mirilovića i Orlovića i koji su jasno dokazali da ova bratstva nemaju zajedničkog pretka.

<< Kapori Rajkovići >>

Imena Prezimena Kontakt Početak